Αποχέτευση - Σταθμοί Επεξεργασίας Λυμάτων

Το Εργοστάσιο βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων και παραγωγής ανακυκλωμένου νερού στη Μονή, ξεκίνησε την λειτουργία του το 1995.  Το Εργοστάσιο μπορεί να δεχθεί υγρά απόβλητα μέχρι και σαράντα χιλιάδες κυβικά μέτρα την ημέρα, και είναι σε θέση να επεξεργαστεί περίπου δεκαέξι χιλιάδες κιλά βιολογικό φορτίο την ημέρα. Από το Εργοστάσιο παράγεται άριστης ποιότητας επεξεργασμένο νερό.

Το τριτοβάθμια επεξεργασμένο νερό, είναι κατάλληλο για χρήση στην γεωργία και την βιομηχανία και παραδίδεται στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διάθεσή του.

Είναι τεράστια η συμβολή του αποχετευτικού συστήματος στην εξοικονόμηση νερού για χρήση στην γεωργία, εφόσον το νερό το οποίο έχει απολυμανθεί, στο τέλος της τριτοβάθμιας επεξεργασίας, είναι κατάλληλο για να διατεθεί τόσο στην  γεωργία όσο και για άλλους σκοπούς. Με την επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμένου νερού εξοικονομούμε νερό από τα φράγματα και τα υπόγεια ύδατα.

Σήμερα στο Εργοστάσιο παράγονται γύρω στα δέκα περίπου εκατομμύρια κυβικά μέτρα επεξεργασμένου νερού τον χρόνο.   Η ποσότητα αυτή αναμένεται να αυξηθεί με τη σύνδεση νέων περιοχών.

Aξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – ΒΙΟΑΕΡΙΟ 

Εκτός από την επαναχρησιμοποίηση του νερού και της βιολάσπης, γίνεται και  παραγωγή  βιοαερίου το οποίο χρησιμοποιείται για την συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Το Συμβούλιο έχει εγκαταστήσει και λειτουργήσει από την 1η Σεπτεμβρίου 2008, δυο γεννήτριες βιοαερίου τριακοσίων έντεκα κιλοβάτ η κάθε μια, για την συμπαραγωγή  ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας.

Το βιοαέριο το οποίο προέρχεται από την αναερόβια χώνευση της βιολάσπης συλλέγεται σε ένα αεριοφυλάκιο χωρητικότητας δύο χιλιάδων κυβικών μέτρων. Το βιοαέριο το οποίο παράγεται στους χωνευτές της λάσπης χρησιμοποιείται ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, δηλαδή «πράσινης» ενέργειας, φιλικής προς το περιβάλλον και χρησιμοποιείται για την λειτουργία γεννητριών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η θερμότητα που παράγεται από την χρήση των γεννητριών χρησιμοποιείται για τη θέρμανση των χωνευτών, ενώ η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια που σήμερα ανέρχεται περίπου στις πέντε χιλιάδες κιλοβατώρες την ημέρα, χρησιμοποιείται για τις ανάγκες λειτουργίας του Εργοστασίου Βιολογικής Επεξεργασίας στη Μονή, μειώνοντας κατά 35% - 40% περίπου την ημερήσια κατανάλωση ρεύματος από την Αρχή Ηλεκτρισμού, η οποία απαιτείται για την λειτουργία της Μονάδας.

Παράλληλα η παραγόμενη θερμική ενέργεια που σήμερα ανέρχεται περίπου στις τέσσερις κιλοβατώρες την μέρα, χρησιμοποιείται για την θέρμανση της λάσπης ως εναλλακτική πηγή θερμότητας.  Λόγω της ελεγχόμενης παραγωγής βιοαερίου, τα επίπεδα εκπομπής ρύπων βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Με αυτόν τον τρόπο γίνεται εξοικονόμηση σημαντικού ποσοστού ενέργειας και ταυτόχρονα μειώνεται η επιπλέον επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Με βάση τα σημερινά επίπεδα λειτουργίας του Εργοστασίου, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις γεννήτριες  βιοαέριου ανέρχεται περίπου στις τεσσερισήμισι χιλιάδες κιλοβατώρες ημερησίως ενώ με την επέκταση των δικτύων η παραγωγή αναμένεται να ανέλθει στις πέντε χιλιάδες κιλοβατώρες ημερησίως.

Παράλληλα το Συμβούλιο είχε εξασφαλίσει την επιχορήγηση της αρχικής κεφαλαιουχικής δαπάνης από την Αρμόδια Υπηρεσία Χορηγιών για Ανανεώσιμες Πηγές Ενεργείας του Υπουργείου Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού. Το κόστος της επένδυσης ανερχόταν περίπου στα δύο εκατομμύρια ευρώ, ενώ η επιχορήγηση στις τριακόσιες είκοσι χιλιάδες ευρώ.

Βιολάσπη

Η επεξεργασμένη λάσπη (βιομάζα) που παράγεται από την επεξεργασία των λυμάτων, είναι κατάλληλη για χρήση στην γεωργία, στην δασοκομία, στην κηπουρική, στην τοπιοτέχνηση, στα μεταλλεία (βελτίωση του εδάφους για την επαναφορά της βλάστησης και την αναζωογόνηση πρασίνου).

Το Εργοστάσιο βρίσκεται σε γεωργική γη, εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Κάτω Πολεμιδιών, εντός της επικράτειας των Βρετανικών Βάσεων, είναι μακριά από κατοικημένες περιοχές και εφάπτεται της Λίμνης Κατακράτησης Ομβρίων Υδάτων. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 500 μέτρα από την Α΄ Βιομηχανική Περιοχή Λεμεσού και περίπου 1200 μέτρα από την πλησιέστερη οικιστική ζώνη του Δήμου Κάτω Πολεμιδιών.

Το Συμβόλαιο για την κατασκευή του υπογράφτηκε στις 30 Νοεμβρίου 2018 με την Κοινοπραξία “Kruger A/S – Cybarco Limited JV”. To έργο ξεκίνησε να υλοποιείται τον Ιανουάριο του 2019 και οι κατασκευαστικές εργασίες ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2022.  Το Έργο εντάχθηκε στα Ευρωπαϊκά Συγχρηματοδοτούμενα Έργα της Προγραμματικής Περιόδου 2014 – 2020 από το Ταμείο Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κόστος του έργου ανήλθε σε περίπου 30 εκατομμύρια ευρώ και έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία και το ΣΑΛΑ.

Στις 7 Μαρτίου 2020 πραγματοποιήθηκε η τελετή κατάθεσης θεμέλιου λίθου στο Εργοστάσιο Παραγωγής Ανακυκλωμένου Νερού Δυτικής Λεμεσού. Τον θεμέλιο λίθο κατέθεσε ο  τέως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κος Νίκος Αναστασιάδης.

Το Eργοστάσιο, δυναμικότητας δεκατριών χιλιάδων κυβικών μέτρων την ημέρα, εξυπηρετεί τις περιοχές των Πολεμιδιών, του Ζακακίου, του Άγιου Σπυρίδωνα, καθώς και άλλες περιοχές στην ευρύτερη Δυτική Λεμεσό. Επίσης, εξυπηρετεί το Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού, το Νέο Λιμάνι Λεμεσού, την Α΄ Βιομηχανική Περιοχή Λεμεσού, και τις μεγάλες εμπορικές αναπτύξεις του Καζίνο «City of Dreams Mediterranean» και του «MyMall». Το Εργοστάσιο μελλοντικά εχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει 65000 πολίτες.

Το Έργο αυτό αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα έργα υποδομής που υλοποιούνται στην πόλη και επαρχία της Λεμεσού, ένα Έργο υψηλής τεχνολογίας και μεγάλης περιβαλλοντικής σημασίας. Κατά το σχεδιασμό του λήφθηκε υπόψη η απαίτηση για ελάχιστα έως και μηδενικά επίπεδα θορύβου και οσμών και βασίστηκε στην τεχνολογία μεμβρανών για την τριτοβάθμια επεξεργασία.

Στις 4 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε η Eπίσημη Τελετή Εγκαινίων του Εργοστασίου Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων και Παραγωγής Ανακυκλωμένου Νερού Δυτικής Λεμεσού του ΣΑΛΑ, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κύριο Νίκο Χριστοδουλίδη.

Στάδια Επεξεργασίας

Είσοδος Λυμάτων (Κ.01):

Τα λύματα εισέρχονται στο Εργοστάσιο με βαρύτητα από τις ψηλότερες περιοχές και με άντληση από τις κατώτερες περιοχές διαμέσου του Αντλιοστασίου Ζ του ΣΑΛΑ, που βρίσκεται στην περιοχή του Lady’s Mile.

Προ-επεξεργασία (Κ.02):

Τα λύματα, με την είσοδό τους στο Εργοστάσιο, υφίστανται προκαταρκτική επεξεργασία μέσω δύο  σχαρών με διαπερατότητα <6mm και τριών σχαρών με διαπερατότητα <1.5mm. Τα εσχαρίσματα συμπιέζονται και καταλήγουν σε κλειστά κιβώτια μεταφοράς, τα οποία μεταφέρονται σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις. Ακολούθως τα λύματα οδηγούνται, με βαρύτητα, σε δύο επιμήκεις δεξαμενές απομάκρυνσης λιπών, ελαίων και χαλικιών. Οι δεξαμενές αυτές είναι κλειστές για αποφυγή διαρροής οποιωνδήποτε οσμών στο περιβάλλον. Τα επιπλέοντα λίπη και έλαια περισυλλέγονται και διοχετεύονται στον χωνευτή (Κ.12).

Ακολούθως η άμμος, τα χαλίκια και άλλα βαρύτερα του νερού στερεά, που καθιζάνουν, αντλούνται σε κανάλι αμμοσυλλογής, διαχωρίζονται από την υγρή φάση και μεταφέρονται με κλειστό φορτηγό  σε αδειοδοτημένη μονάδα επεξεργασίας.  

Πρωτοβάθμια καθίζηση (Κ.03):

Τα λύματα οδηγούνται με βαρύτητα από την προ-επεξεργασία σε δύο επιμήκεις δεξαμενές, κλειστές για να αποφεύγεται η διαρροή οσμών. Σε αυτό το στάδιο επιτυγχάνεται η μείωση του οργανικού φορτίου κατά 20 έως 40% και των αιωρούμενων στερεών κατά 40 έως 60%. 

Βιολογική Επεξεργασία (Κ.05):

Στην συνέχεια τα λύματα υπερχειλίζουν προς τις δύο στρογγυλές δεξαμενές αερισμού, διαμέσου του φρεατίου διαχωρισμού. Στο φρεάτιο διαχωρισμού καταλήγουν επίσης δύο γραμμές επανακυκλοφορίας της λάσπης. Κατά την διαδικασία της βιολογικής επεξεργασίας, λύματα και μικροοργανισμοί αναμειγνύονται και παραμένουν σε επαφή στις δύο δεξαμενές με ελεγχόμενη παροχή αέρα και ελεγχόμενο ρυθμό ανάδευσης. Η αποδόμηση του οργανικού φορτίου επιτυγχάνεται με τις κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, οξυγόνου και χρόνου επαφής. Οι δεξαμενές  λειτουργούν σε κύκλους αερόβιων συνθηκών (παρουσία οξυγόνου - νιτροποίηση) και σε κύκλους ανοξικών συνθηκών (απουσία οξυγόνου - απονιτροποίηση).

Επεξεργασία με Μεμβράνες Βιο-Αντιδραστήρα, (Κ.07):

Από τις δεξαμενές αερισμού το μείγμα νερού και βιολογικής λάσπης οδηγείται με βαρύτητα σε φρεάτιο διαχωρισμού για να καταλήξει σε δεξαμενές, όπου διηθείται, περνώντας μέσα από τις μεμβράνες βιο-αντιδραστήρα. Υπάρχουν τρεις γραμμές διήθησης μέσω μεμβρανών οι οποίες είναι εντός κλειστού συστήματος με σκοπό την αποφυγή διαρροής οσμών στο περιβάλλον. Οι γραμμές αυτές χρησιμεύουν ως τελικό φίλτρο στην παραγωγή του τριτοβάθμια επεξεργασμένου νερού.

Aπολύμανση UV (Κ.09):

Το τριτοβάθμια επεξεργασμένο νερό που προέρχεται από τις μεμβράνες, απολυμαίνεται με την χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας, έτσι ώστε να αδρανοποιούνται πλήρως οποιαδήποτε υπολείμματα μικροοργανισμών.

Αντλιοστάσιο Άρδευσης Και Έκτακτης Ανάγκης (Κ.23):

Το  τριτοβάθμια επεξεργασμένο νερό, μετά την απολύμανση του με υπεριώση ακτινοβολία, διοχετεύεται στην δεξαμενή του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), που αναλαμβάνει την διάθεσή του, για άρδευση γεωργικών περιοχών και εμπλουτισμού του υδροφορέα.

Επεξεργασία Λάσπης (Κ 10,11,12):

Η παραγόμενη λάσπη υποβάλλεται σε επεξεργασία πάχυνσης - αναερόβιας χώνευσης και αφυδάτωσης. Η αφυδατωμένη λάσπη με ελάχιστο ποσοστό υγρασίας 25% μετά την επεξεργασία της, καταλήγει σε αποθηκευτικό χώρο 70m³ και αφού φορτωθεί σε κλειστό φορτηγό, μεταφέρεται σε αδειοδοτημένη μονάδα.

Βιοαέριο (Κ.13,15):

Το βιοαέριο παράγεται από την διαδικασία της αναερόβιας χώνευσης και τροφοδοτείται σε μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας.  Η ενέργεια που παράγεται χρησιμοποιείται για την κάλυψη των αναγκών του ίδιου του Εργοστασίου και η παραγόμενη θερμότητα χρησιμοποιείται για την θέρμανση της λάσπης στον χωνευτή.

Κτήριο Χημικών (Κ.16):

Στο κτήριο αυτό αποθηκεύεται χλωριούχος σίδηρος, ο οποίος χρησιμοποιείται για την μείωση του φωσφόρου, όταν απαιτείται.

Σύστημα Απόσμησης (Κ.17):

Συστήματα απόσμησης - δέσμευσης οσμών έχουν εγκατασταθεί σε όλα τα στάδια επεξεργασίας όπου υπάρχει η πιθανότητα διαφυγής οσμών, με αποτέλεσμα να διασφαλίζεται στο ελάχιστο η έκλυσή τους στο περιβάλλον.

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας:

Στο Εργοστάσιο έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά δυναμικότητας διακοσίων 200kW, με πρόνοιες αύξησής τους, κατά ακόμα εκατό 100kW. Επιπρόσθετα γίνεται χρήση του παραγόμενου βιοαερίου με σκοπό την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω.  

Κτήριο Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού (Κ.20):

Στο κτήριο αυτό βρίσκονται οι  ηλεκτρονικοί πίνακες , η εφεδρική γεννήτρια και άλλος ηλεκτρολογικός εξοπλισμός.

Κτήριο Διοίκησης (Κ. 19)

Στο κτήριο Διοίκησης εκτός από τα γραφεία του προσωπικού υπάρχει και η αίθουσα ελέγχου από την οποία πραγματοποιείται ο πλήρης έλεγχος του εργοστασίου. Το εργοστάσιο διαθέτει  ένα προηγμένο Σύστημα Εποπτικού Ελέγχου και Απόκτησης Δεδομένων (SCADA), συστήματα ελέγχου θορύβου, υπερσύγχρονο χημείο και άλλες τεχνολογίες αιχμής.

Το Εργοστάσιο Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων και  Παραγωγής Ανακυκλωμένου Νερού Δυτικής Λεμεσού αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα υποδομής στην πόλη μας. Αναμφισβήτητα είναι ένα έργο που αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής, συμβάλλει στην οικονομική δραστηριότητα και προάγει την προστασία του περιβάλλοντος.